เหล็กรูปตัวซี หรือเหล็กรางน้ำ (Channels)
เหล็กรูปตัวซี เป็นเหล็กรูปพรรณขึ้นรูปร้อน ซึ่งอยู่ในหมวดหมู่เดียวกันกับ ไอบีม ไวด์แฟลงก์ หรือเอชบีม แต่ต่างกันตรงที่เหล็กตัวซีมีลักษณะหน้าตัด (cross-section) เป็นรูปตัวยู (U) หรือถ้าหมุนหน้าตัดไปทางขวา จะได้เป็นรูปตัวซี (C) ซึ่งเรียกกันว่าเหล็กตัวซีนั่นเอง โดยมีขนาดขาทั้งสองข้างยาวเท่ากัน ซึ่งเนื่องจากกระบวนการผลิตเหล็กโครงสร้างรูปพรรณรีดร้อน หรือ Hot rolled structural steel ที่ผลิตจากโรงงานโดยเฉพาะ จึงทำให้ เหล็กรูปตัวซีมีขนาดและสเปคที่แน่นอน เที่ยงตรงและได้มาตรฐาน และด้วยความที่กระบวนการรีดร้อนนี้เอง ที่ทำให้หน้าตัดมีความเรียบ ความหนาและขนาดเท่ากันตลอดทั้งเส้น เนื่องจากกระบวนการหลอม และขึ้นรูปใหม่ ซึ่งเหล็กชนิดนี้ได้ผลิตตามมาตรฐานอุตสาหกรรมเลขที่ มอก. 1227-2558 ที่คุณภาพ SS400-540 และ SM400 เช็คราคา
ลักษณะหน้าตาของเหล็กตัวซี
เหล็กตัวซี มีการผลิตในลักษณะเดียวกับ ไอบีม และไวด์แฟลงก์ แต่จะมีรูปร่างที่ต่างกัน นึกภาพเหล็กไวด์แฟลงก์ ที่มี ปีก (Flange) ด้านเดียว และ มีจงอยลงมาที่บริเวณขอบแฟลงก์ ที่เรียกว่า lip เช็คราคา
เหล็กรูปตัวซี ผลิตอย่างไร และมีขั้นตอนการผลิตอย่างไรบ้าง
เหล็กรูปตัวซี ผลิตจากจากกระบวนการรีดร้อน (Hot Rolled) โดยมีขั้นตอนเริ่มต้นจาก
1. นำเศษเหล็กมาหลอมในเตาที่อุณหภูมิสูงกว่า 1600 องศาเซลเซียส ซึ่งจะได้เป็นโลหะเหลว หรือน้ำเหล็ก ในขั้นตอนนี้จะมีการใส่ส่วนผสมต่าง ๆ ให้ตรงกับมาตรฐานที่กำหนด
2. นำโลหะเหลวที่ได้จากข้อแรก มาเทในแม่พิมพ์ให้เย็นลง ก็จะได้เหล็กที่เริ่มแข็งตัวแล้ว แต่ก็ยังมีความนิ่มและร้อน
3. นำโลหะมารีดให้ได้ตามที่ต้องการ และรอให้เย็นตัว จึงพร้อมใช้งาน
มาตรฐานของ เหล็กตัวซี
มาตรฐานของเหล็กตัวซีมีหลายอย่าง แล้วแต่ประเทศไหนจะเลือกใช้ ส่นในประเทศไทยจะให้ มอก. หรือ มาตรฐานอุตสาหกรรม ส่วนในต่างประเทศส่วนใหญ่จะใช้ ASTM หรือ American Society of Testing Materials
ซึ่งทั้งสองมาตรฐานนี้จะใช้มาตรวัดที่แตกต่างกัน โดยของ มอก. จะใช้มาตรวัดระบบเมตริก (Metric system) ในหน่วย มิลลิเมตร (millimeter, mm) ในส่วนของ ASTM จะใช้มาตรวัดระบบอังกฤษ (Imperial system) ในหน่วยนิ้ว (inch, “) เช็คราคา
แล้วคุณภาพแต่ละตัวต่างกันอย่างไร
เรามาทำความรู้จักกับ SS และ SM กันก่อน
SS ย่อมาจาก Structural Steel เหล็กชนิดนี้ผลิตโดยไม่ได้มีการควบคุมค่าคาร์บอน ทำให้ไม่เหมาะกับงานเชื่อม
SM ย่อมาจาก Steel Marine เหล็กชนิดนี้ผลิตโดยมีการควบคุมค่าคาร์บอนไม่ให้เกินกำหนด ซึ่งเหมาะมากสำหรับงานเชื่อมเหล็ก
ตัวเลขหลัง SS และ SM จะเป็นตัวเลขที่บอกถึงค่าความต้านทางแรงดึงต่ำสุด (Minimum Tensile Strenght) หน่วยนิวตันต่อตารางมิลลิเมตร (N/mm²) หรือ เมกะปาสคาล (Mpa) เช่น SS400 คือ Structural Steel ที่มีความต้านทางแรงดึงต่ำสุดคือ 400 MPa, SM540 คือ Steel Marine ที่มีความต้านทางแรงดึงต่ำสุดคือ 540 MPa
เนื่องจากว่าเหล็กตัวซี มีกระบวนการผลิตที่เหมือนกันกับ เหล็กไอบีม ไวด์แฟลงก์หรือเอชบีม ดังนั้น การแบ่งเกรดก็จะแบ่งเหมือนกัน เช็คราคา
เหล็กรูปตัวซี หรือเหล็กรางน้ำ (Channels) ใช้ทำงานประเภทใดบ้าง
เหล็กรูปตัวซีเป็นเหล็กที่อยู่ในหมวดหมู่ของเหล็กเชิงโครงสร้างรูปพรรณ (Structural Steel) ดังนั้น การใช้งานก็จะเหมือนกัน เหล็กไอบีม เอชบีมหรือไวด์แฟลงก์ ที่อยู่ในหมวดหมู่เดียวกัน ซึ่งมักจะนำไปใช้สร้าง ป้ายโฆษณาหรือบิลบอร์ดขนาดใหญ่ที่เราได้เห็นตามทางด่วน เสาโทรคมนาคมที่เอาไว้ใช้กระจายสัญญานโทรศัพท์ หรือการเชื่อมต่อไร้สาย เสาส่งไฟฟ้าแรงสูงที่ไว้ใช้ส่งไฟฟ้าตามบ้านเรือน โครงหลังคาโรงงานขนาดเล็กถึงขนาดใหญ่ โครงของหลังคาที่พักอาศัย จนกระทั่งงานโครงสร้างทั่วไป โดยนอกจากการเชื่อมด้วยความร้อน (ใช้กับเหล็กเกรด SM) ก็อาจจะใช้ น็อต (nutt) กับ สกรูเกลียว (bolt) (ใช้กับเหล็กเกรด SS) เช็คราคา
ประโยชน์ของการใช้เหล็กรางน้ำ (Channels) คือ
- ติดตั้งสะดวกรวดเร็ว ทำให้ประหยัดแรงงานก่อสร้าง
- น้ำหนักเบาเมื่อเทียบกับขนาดโครงสร้างโดยรวม
- เมื่อน้ำหนักโครงสร้างเบาก็จะทำให้น้ำหนักของฐานราก รวมถึงค่าใช้จ่ายในส่วนนี้ลดลงไปด้วย
- เหล็กนั้นเป็นวัสดุที่นำกลับมาใช้ใหม่ได้ ลดการใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างสิ้นเปลือง
เหล็กรูปตัวยู (U) ต่างกับเหล็กรูปตัว (C) อย่างไร และมีวิธีการสังเกตอย่าง
- ดูเผินๆอาจจะแยกเหล็กสองชนิดนี้ได้ไม่ชัดนักเนื่องจากรูปร่างที่ต่างเพียงเล็กน้อยซึ่งจะต้องดูที่ section ดีๆว่าเป็นเหล็กรูปตัวยู (U) หรือเหล็กตัวซี (C)
- อีกจุดที่จะทำให้สามารถแยกแยะได้คือ ความหนา ด้วยการผลิตที่แตกต่างกันคือเหล็กรูปตัวยู (U) ผลิตด้วยการรีดร้อนจึงมีความหนามากกว่า เหล็กตัวซี (C) ที่ผลิตโดยการพับและม้วนแผ่นเหล็ก
- ด้วยความหนาและกระบวนการผลิตที่แตกต่างกันส่งผลให้มีการรับน้ำหนักที่ไม่เท่ากัน เหล็กรูปตัวยู (U) จึงเหมาะกับงานโครงสร้างที่ต้องรับน้ำหนักมาก ส่วนเหล็กตัวซี (C) ใช้กับโครงสร้างเบาทั่วๆไป