• 

เหล็กเส้น กับ เหล็กข้ออ้อย ต่างกันอย่างไร

ทุกประเภทงานก่อสร้างมักจะมี เหล็กเส้น เขามามีบทบาทอยู่บ่อยครั้ง ทั้งงานพื้น, เสา, และคาน ซึ่งต้องมีการเลือกใช้ขนาด และประเภทให้เหมาะสม ในบทความนี้เราจะมาทำความรู้จักกับเหล็กเส้นกลม และเหล็กข้ออ้อยกัน

ลักษณะภายนอก และคุณสมบัติทั่วไปของ เหล็กเส้น ทั้ง 2 แบบ

เหล็กเส้นกลม

มีชื่อในภาษาอังกฤษว่า (Round Bar : RB) มีหน้าตัดกลม ผิวเรียบตลอดทั้งเส้น เหมาะกับงานก่อสร้างขนาดเล็ก ถึงกลาง เหมาะสำหรับงานโครงสร้างที่พักอาศัย

เหล็กข้ออ้อย

ชื่อในภาษาอังกฤษ คือ (Deformed Bar : DB) หน้าตัดกลม ผิวมีลักษณะเป็นปล้องตลอดความยาวเส้นเพื่อช่วยเพิ่มพื้นที่สัมผัสกับปูนได้มากกว่า ซึ่งมีผลให้ยึดเกาะกับปูนได้ดีกว่าเหล็กเส้นกลม เหมาะกับงานก่อสร้างขนาดกลางขึ้นไป

รหัสและตัวเลขที่บอกถึงคุณสมบัติของเหล็กเส้นทั้ง 2 แบบ

รหัสบนเหล็กเส้นจะบ่งบอกถึง ชั้นคุณภาพ และความยาว

 

วิธีการเลือกใช้งานเหล็กทั้งสองแบบ

เหล็กข้ออ้อยมีพื้นที่สัมผัสกับคอนกรีตมากกว่า ซึ่งทำให้ยึดเกาะกับคอนกรีต และรับแรงได้มากกว่าเหล็กเส้นกลม แต่กระนั้นก็งอได้ยากกว่าเหล็กเส้นกลมาก ซึ่งในการนำไปใช้ร่วมกันในงานเสา ก็มักจะใช้เหล็กข้ออ้อยเป็นเหล็กยืน และเหล็กเส้นกลมเป็นปลอกเสา สำหรับคานแนวนอน จะมีการใช้เหล็กข้ออ้อยเป็นเหล็กนอนยาวตลิดแนว และใช้เหล็กเส้นกลมเป็นเหล็ก ปลอกรัดรอบเหล็กนอนเป็นระยะ ๆ

เหล็กข้ออ้อยเอาไปใช้ทำอะไรได้บ้าง

• ทำ Wire-mesh
• เสริมคอนกรีต หล่อเสา
• ผูกขึ้นรูปไวร์เมช 
• ปลอกเสา
• ปลอกคาน
• อื่น ๆ อีกมากมาย

ขั้นตอนการผลิตเหล็กข้ออ้อย

การผลิตเหล็กข้ออ้อยโดยผ่านกรรมวิธีทางความร้อน (Heat treatment rebar บางที่ก็เรียก Tempcored rebar) ตามมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม มอก. 24-2548 กำหนดว่าจะต้องมีการทำสัญลักษณ์ “T” เพื่อบ่งบอกว่าเป็นเหล็กที่ผลิตผ่านวิธีการทางความร้อน แต่กระนั้นก็ไม่ได้บอกถึงคุณภาพ เพียงแต่บอกถึงวิธีการผลิตเท่านั้น

นอกจากนี้ ยังมีในเรื่องการต่อเหล็กเส้น, การดัดโค้ง

1. การผลิตเหล็กเส้นโดยกรรมวิธีความร้อน

หลักการเดียวกันกับการผลิตเหล็กรีดร้อน เมื่อรีดเป็นเส้นได้ตามมาตรฐานแล้ว ก็จะมีการฉีดน้ำ ทำให้ตัวเหล็กมีเกิดการเย็นตัวฉับพลัน ทำให้ผิวเหล็กภายอกมีความแข็ง แต่ภายในแกนกลางยังร้อนอยู่ แล้วปล่อยให้เย็นตัวตามปกติ ความร้อนในแกนกลางจะแผ่ความร้อนจากด้านในออกมาด้านนอก บริเวณผิวเหล็ก เป็นการคบคลายความเครียดของเหล็ก ท้ายสุดเมื่อเย็นตัวแล้ว ก็จะได้เหล็กที่มีคุณสมมบัติตามต้องการ เรียกกันว่า Temp-Core แต่วิธีนี้ก็มีจุดสังเกตุคือ มีการเติมธาตุ คาร์บอน และ แมงกานีส น้อยกว่าแบบปกติ และความแข็งแรงที่ขอบมีมากกว่าแกนใน จึงไม่ควรกลึง หรือลดขนาดลงก่อนนำไปใช้งาน 

2. การต่อเหล็กเส้น

มาตรฐานสำหรับอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก อนุญาตให้ทำการทาบเหล็ก (lapped splice) ได้เฉพาะเหล็กเส้นขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางไม่เกิน 36 มม.  หากเกินกว่าที่กำหนดไว้ ต้องทำการต่อด้วยการต่อเชื่อม (welding) หรือการใช้ข้อต่อทางกล (mechanical coupler) ซึ่งอาจมีผลกระทบโดยตรงหากใช้เหล็กข้ออ้อยที่ผ่านกรรมวิธีทางความร้อน 

เหล็กข้ออ้อยที่ผลิตผ่านกรรมวิธีทางความร้อน จะใช้การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างจุลภาค (Micro structure) ของเหล็กหลังการรีดร้อนเพื่อเพิ่มความแข็งแรงในเหล็กเส้นแทนการเพิ่มธาตุผสมลงในเนื้อเหล็ก ทำให้มีคาร์บอน และแมงกานีส น้อยกว่าเหล็กข้ออ้อยปกติ ทำให้นำไปใช้ในงานเชื่อมได้ดีกว่าเหล็กข้ออ้อยทั่วไป

3.  การดัดโค้ง

การดัดเหล็กเส้นในส่วนปลายของเหล็กเสริมเพื่อใช้ฝังยึดในคอนกรีตสำหรับอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก ต้องใช้วิธีดัดเย็น (cold bend) เท่านั้น  และขนาดของเส้นผ่านศูนย์กลางที่เล็กสุดของวงโค้งที่ดัดได้ คือ 6, 8, และ 10 เท่า ของเส้นผ่านศูนย์กลางเหล็กเส้น 6-25, 28-36, และ 44-57 ตามลำดับ และห้ามไม่ให้มีการดัดปลายเหล็กเส้นข้างที่โผล่จากคอนกรีตในที่ นอกจากจะแสดงไว้ในแบบหรือวิศวกรอนุญาตเป็นกรณีพิเศษ

https://www.facebook.com/Anajaknaichang